Жигсо Әдісі: Топтық Тыңдалым Және Талдау

Бүгін біз тыңдалым дағдыларын дамытуға арналған қызықты әдіс – «Жигсо» туралы сөйлесетін боламыз. Бұл әдіс оқушылардың бірлесіп жұмыс істеуін, мәтінді талдауын және бір-біріне үйретуін көздейді. Жигсо әдісі арқылы оқушылардың білім деңгейін көтеріп, тілдік дағдыларын жетілдіруге болады. Ендеше, бұл әдісті қалай қолдануға болатынын қарастырайық.

Жигсо әдісінің қадамдары

Жигсо әдісі бірнеше кезеңнен тұрады, олардың әрқайсысы оқушылардың белсенділігін арттыруға және материалды терең түсінуге бағытталған. Бұл әдіс оқушыларды топтық жұмысқа үйретеді және әрқайсысының өз үлесін қосуға мүмкіндік береді. Енді осы қадамдарды толығырақ қарастырайық.

1-кезең: Топтарға бөліну және мәтінмен танысу

Сыныпты үш топқа бөліңіз. Әр топтағы оқушыларға нөмір беріңіз: №1, №2, №3. Бұл нөмірлер оқушылардың кейінгі кезеңдердегі жұмысын ұйымдастыруға көмектеседі. Әр топтағы балалар мәтіннің өздеріне тиесілі бөлігін оқиды. Мысалы, бірінші топ мәтіннің бірінші бөлігін, екінші топ екінші бөлігін және т.с.с. Оқыған кезде әр оқушы өз бөлігінің негізгі идеяларын түсінуге және маңызды ақпаратты анықтауға тырысуы керек. Бұл кезеңде оқушылардың өздігінен жұмыс істеу дағдылары дамиды, себебі олар мәтінді өз бетінше талдап, түсінуге тырысады. Мәтінді оқып болған соң, әр топ өз бөлігінің мазмұнын талқылайды және бір-біріне түсіндіреді. Бұл оқушылардың коммуникативтік дағдыларын жақсартады және олардың түсінгенін тексеруге мүмкіндік береді. Топтық талқылау кезінде әр оқушы өз ойын білдіруге және басқалардың пікірін тыңдауға үйренеді. Осылайша, бірінші кезең оқушылардың мәтінмен танысуына және оны терең түсінуіне бағытталған.

2-кезең: «Сарапшылар тобы»

Екінші кезеңде әр топтағы балалар нөмірлеріне сәйкес бір жерге жиналады. Яғни, бірінші топтан №1 оқушы, екінші топтан №1 оқушы және үшінші топтан №1 оқушы бірге отырады. Осылайша, «сарапшылар тобы» құрылады. Бұл топта олар мәтіннің өздері оқыған бөлігін талқылайды және бір-біріне түсіндіреді. Әрбір «сарапшы» өз тобында алған білімін басқалармен бөліседі. Бұл кезеңде оқушылардың білім алмасу дағдылары дамиды, себебі олар өз білімдерін басқаларға үйретеді және басқалардан үйренеді. «Сарапшылар тобында» оқушылар мәтінді жан-жақты талдайды және оның негізгі идеяларын анықтайды. Бұл кезеңде оқушылардың сыни ойлау қабілеттері артады, себебі олар мәтінді әртүрлі көзқараспен қарастырады. Талқылау соңында, әр «сарапшы» өз тобына қайта оралады және алған білімін басқалармен бөліседі. Осылайша, екінші кезең оқушылардың мәтінді терең түсінуіне және білім алмасуына мүмкіндік береді.

3-кезең: «Түпкі топқа» қайта оралу және білімді бөлісу

«Сарапшылар тобынан» кейін оқушылар өздерінің бастапқы топтарына қайта оралады. Әрбір оқушы мәтіннің өзі «сарапшы» болған бөлігі туралы өз тобындағыларға айтып береді. Бұл кезеңде әрбір топ мәтіннің барлық бөліктерін біріктіріп, толық түсінік қалыптастырады. Егер қандай да бір сұрақтар туындаса, топ мүшелері бірлесіп жауап іздейді. Бұл кезеңде оқушылардың ынтымақтастық дағдылары дамиды, себебі олар бірлесіп жұмыс істейді және бір-біріне көмектеседі. Түпкі топта жұмыс істеу барысында оқушылардың коммуникативтік дағдылары жақсарады, себебі олар өз ойларын жеткізеді және басқалардың пікірін тыңдайды. Топтық талқылау кезінде оқушылардың сыни ойлау қабілеттері артады, себебі олар мәтінді жан-жақты талдайды және оның негізгі идеяларын анықтайды. Осылайша, үшінші кезең оқушылардың мәтінді толық түсінуіне және білімдерін біріктіруіне мүмкіндік береді.

4-кезең: Бекіту және қорытындылау

Соңғы кезеңде мұғалім бүкіл сыныппен бірге мәтінді қорытындылайды. Мұғалім негізгі идеяларды қайталайды және оқушылардың сұрақтарына жауап береді. Бұл кезеңде оқушылардың алған білімдерін бекітуге және оны жүйелеуге мүмкіндік бар. Мұғалім оқушыларға қосымша тапсырмалар беруі мүмкін, мысалы, мәтін бойынша эссе жазу немесе презентация дайындау. Бұл тапсырмалар оқушылардың білімдерін тереңдетуге және оларды тәжірибеде қолдануға көмектеседі. Бекіту кезеңінде мұғалім оқушылардың белсенділігін бағалайды және оларға кері байланыс береді. Бұл оқушылардың мотивациясын арттырады және олардың оқу процесіне деген қызығушылығын оятады. Осылайша, төртінші кезең оқушылардың алған білімдерін бекітуге және оны жүйелеуге бағытталған. Бұл кезең оқу процесінің маңызды бөлігі болып табылады, себебі ол оқушылардың білімдерін тұрақтандырады және оларды болашақта қолдануға дайындайды.

Жигсо әдісінің артықшылықтары

Жигсо әдісінің бірнеше артықшылықтары бар, олар оны оқу процесінде тиімді құрал етеді. Бұл әдіс оқушылардың белсенділігін арттырады, олардың жауапкершілігін күшейтеді және ынтымақтастық дағдыларын дамытады. Енді осы артықшылықтарды толығырақ қарастырайық.

Белсенді оқу

Жигсо әдісі оқушыларды белсенді түрде оқу процесіне қатыстырады. Олар тек қана тыңдаушы емес, сонымен қатар өз білімдерін басқалармен бөлісетін және басқалардан үйренетін белсенді қатысушылар болып табылады. Бұл оқушылардың мотивациясын арттырады және олардың оқу процесіне деген қызығушылығын оятады. Белсенді оқу арқылы оқушылардың білімдері тереңдейді және олардың сыни ойлау қабілеттері артады. Белсенді оқу оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын дамытады, себебі олар мәтінді өз бетінше талдап, түсінуге тырысады. Осылайша, белсенді оқу оқу процесінің маңызды бөлігі болып табылады, себебі ол оқушылардың білімдерін тереңдетеді және олардың оқу процесіне деген қызығушылығын оятады.

Жауапкершілік

Әрбір оқушы өз тобында белгілі бір рөл атқарады және мәтіннің белгілі бір бөлігі үшін жауапты болады. Бұл оқушылардың жауапкершілігін арттырады және олардың өз міндеттерін орындауға деген ынтасын күшейтеді. Егер оқушы өз міндетін дұрыс орындамаса, онда бүкіл топтың жұмысы бұзылуы мүмкін. Сондықтан, әрбір оқушы өз жауапкершілігін сезінеді және өз міндетін мұқият орындауға тырысады. Жауапкершілік оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын дамытады, себебі олар өз міндеттерін өз бетінше орындауға тырысады. Осылайша, жауапкершілік оқу процесінің маңызды бөлігі болып табылады, себебі ол оқушылардың өз міндеттерін орындауға деген ынтасын күшейтеді.

Ынтымақтастық

Жигсо әдісі оқушылардың ынтымақтастық дағдыларын дамытады. Олар бірлесіп жұмыс істеуге, бір-біріне көмектесуге және бір-бірінің пікірін тыңдауға үйренеді. Ынтымақтастық арқылы оқушылардың коммуникативтік дағдылары жақсарады және олардың әлеуметтік қарым-қатынастары нығаяды. Ынтымақтастық оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу дағдыларын дамытады, себебі олар бір-біріне көмектеседі және бір-бірінің пікірін тыңдайды. Осылайша, ынтымақтастық оқу процесінің маңызды бөлігі болып табылады, себебі ол оқушылардың коммуникативтік дағдыларын жақсартады және олардың әлеуметтік қарым-қатынастарын нығайтады.

Қорытынды

Жигсо әдісі – тыңдалым дағдыларын дамытуға арналған тиімді құрал. Ол оқушылардың белсенділігін арттырады, олардың жауапкершілігін күшейтеді және ынтымақтастық дағдыларын дамытады. Бұл әдісті қолдану арқылы оқушылардың білім деңгейін көтеріп, тілдік дағдыларын жетілдіруге болады. Сондықтан, мұғалімдерге Жигсо әдісін өз сабақтарында қолдануға кеңес береміз.